parenteral yol ne demek?
Parenteral yol, sindirim sistemini atlayarak ilaçların veya besinlerin vücuda enjekte edilmesini içeren bir uygulama yöntemidir. Bu yol, oral (ağızdan) alımın mümkün olmadığı veya ilacın sindirim sisteminde parçalanabileceği durumlarda tercih edilir. Parenteral uygulamalar, daha hızlı ve öngörülebilir bir ilaç etkisi sağlayabilir.
Parenteral Uygulama Yöntemleri:
- İntravenöz (IV): İlacın doğrudan <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/damar">damar</a> içine enjekte edilmesidir. Hızlı etki istenen durumlarda yaygın olarak kullanılır.
- İntramüsküler (IM): İlacın <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/kas">kas</a> içine enjekte edilmesidir. IV'ye göre daha yavaş emilim sağlar.
- Subkutan (SC): İlacın <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/cilt%20altı">cilt altı</a> dokuya enjekte edilmesidir. Emilim hızı IM'ye göre daha yavaştır.
- İntradermal (ID): İlacın <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/deri">deri</a> içine enjekte edilmesidir. Genellikle alerji testleri veya bazı aşılar için kullanılır.
Parenteral Uygulamanın Avantajları:
- Hızlı Etki: Özellikle IV uygulama, ilacın hızla dolaşıma karışmasını sağlar.
- Güvenilirlik: Sindirim sisteminden etkilenmediği için ilacın biyoyararlanımı daha yüksektir.
- Bilinçsiz Hastalar: Oral alımın mümkün olmadığı durumlarda kullanılabilir.
- Gastrointestinal Sorunlar: Sindirim sistemi rahatsızlıkları olan hastalar için uygundur.
Parenteral Uygulamanın Dezavantajları:
- Enfeksiyon Riski: Steril teknik gerektirir, aksi takdirde <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/enfeksiyon">enfeksiyon</a> riski vardır.
- Ağrı ve Rahatsızlık: Enjeksiyon sırasında ağrı ve rahatsızlık olabilir.
- Uygulama Zorluğu: Eğitimli sağlık personeli tarafından yapılması gerekir.
- Geri Dönüşü Olmaması: İlaç bir kez enjekte edildikten sonra geri alınması zordur.
- Damar İçi Uygulamalarda Riskler: Hızlı enjeksiyon durumunda olumsuz <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/reaksiyon">reaksiyon</a> gelişebilir.
Önemli Not: Parenteral uygulamalar her zaman uzman sağlık personeli tarafından yapılmalı ve steril koşullara dikkat edilmelidir.